変数分離

変数分離するため

$\displaystyle \psi (x,t) = f(x)g(t)$    

を式(7.8.2)の $ \psi(x,t)$ に代入する.

$\displaystyle \left(-\frac{\hbar^2}{2m}\frac{\partial^2}{\partial x^2} + V(x)\right)f(x)g(t) =i\hbar \frac{\partial}{\partial t}f(x)g(t)$    

左辺の括弧を展開.

$\displaystyle -\frac{\hbar^2}{2m}\frac{\partial^2}{\partial x^2}f(x)g(t) + V(x)f(x)g(t) =i\hbar \frac{\partial}{\partial t}f(x)g(t)$    

左辺第一項は $ x$ の偏微分なので $ f(x)g(t)$$ g(t)$ は偏微分と関係ないから前に出す.

$\displaystyle -g(t)\frac{\hbar^2}{2m}\frac{\partial^2}{\partial x^2}f(x) + V(x)f(x)g(t) =i\hbar \frac{\partial}{\partial t}f(x)g(t)$    

同様に右辺の $ f(x)$ も前に出す.

$\displaystyle -g(t)\frac{\hbar^2}{2m}\frac{\partial^2}{\partial x^2}f(x) + V(x)f(x)g(t) =f(x)\,i\hbar \frac{\partial}{\partial t}g(t)$    

変数分離形にするため,両辺を $ f(x)g(t)$ で割る.

$\displaystyle -\frac{1}{f(x)}\frac{\hbar^2}{2m}\frac{\partial^2}{\partial x^2}f(x) + V(x) =\frac{1}{g(x)}\,i\hbar \frac{\partial}{\partial t}g(t)$    

ここで,両辺は定数 $ E$ とおける.

$\displaystyle -\frac{1}{f(x)}\frac{\hbar^2}{2m}\frac{\partial^2}{\partial x^2}f(x) + V(x) =\frac{1}{g(x)}\,i\hbar \frac{\partial}{\partial t}g(t) =E$    

したがって

$\displaystyle -\frac{1}{f(x)}\frac{\hbar^2}{2m}\frac{\partial^2}{\partial x^2}f(x) + V(x)$ $\displaystyle = E$ (7.8)
$\displaystyle \frac{1}{g(x)}\,i\hbar \frac{\partial}{\partial t}g(t)$ $\displaystyle = E$ (7.9)

整理すると

$\displaystyle \left(-\frac{\hbar^2}{2m}\frac{\partial^2}{\partial x^2} + V(x)\right)f(x)$ $\displaystyle = Ef(x)$ (7.10)
$\displaystyle i\hbar \frac{\partial}{\partial t}g(t)$ $\displaystyle = Eg(t)$ (7.11)

それぞれ一変数しか持たないので,常微分方程式になった. 特に式 (7.10) は時間 $ t$ を含まないため, 定常状態のシュレディンガー方程式 と呼ばれる.

物理のかぎプロジェクト / 平成18年3月2日